MAASTERCLASS

In de eerste editie van MAASterclass duiken we samen in het thema Kunst & Spiritualiteit. Deze dag bestaat uit twee delen. Samen met wintipriesteres Marian Markelo en beeldend kunstenaar Boris van Berkum verdiepen we ons in de Afrikaans Surinaamse winti filosofie. Vervolgens geeft performer Fazle Shairmahomed een workshops decolonizing dance. 

Kunst brengt zingeving en spiritualiteit in ons bestaan bij zowel de beoefenaar als de toeschouwer. Hoe kunnen wij als kunstvakdocenten dit bewustzijn meenemen in ons werk? 

Tijd: 10.00 - 17.00

WORKSHOP #1      Een voorouderlijke opdracht 
Wintipriesteres Marian Markelo en beeldend kunstenaar Boris van Berkum ontmoetten elkaar op het eiland van Brienenoord op een rituele dansavond en vrijwel direct vraagt Marian of Boris kunst, maskers en sculpturen voor haar winti-rituelen wil maken. 

Met Marian als gids leert Boris in de jaren die volgen alle goden van het winti-patheon, welke natuurkrachten ze belichamen en welke unieke kleurcodes ze hebben. Sinds 2013 opent Marian aan de hand van Boris' kunst de nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij. Een bijzondere samenwerking, waarover ze ons graag meer vertellen.

Over Marian Markelo /Nana Efua
Marian Markelo begon haar opleiding tot wintipriesteres op 23-jarige leeftijd. Ze leerde over rituelen, kruiden, omgaan met de Winti-goden en voorouderlijke geesten. De wintipriesteres draagt haar kennis graag over aan anderen. Ze heeft coaching, begeleiding, training en lezingen over het erfgoed & de winti-tradities in Nederland, Suriname en West-Afrika. In 2021 is Marian Markelo initiatiefnemer en medeoprichter van het Winti-instituut NIRASԐ. De belangrijkste doelstelling van NIRASԐ is het rehabiliteren en herstellen van het negatieve imago van Winti.

Over Boris van Berkum
Boris van Berkum is een typische neo-kunstenaar; hij combineert stijlen en vormen uit verschillende periodes, culturen en religies tot nieuwe kunstwerken. Dit na uitgebreid onderzoek en in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van die culturen. Momenteel werkt hij aan de ABAN wintikunstcollectie. Zijn kunst wordt onder meer verzameld door het Groninger Museum en Museum Boijmans van Beuningen. 

Marian Markelo: "Spiritualiteit en kunst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In het woord spiritualiteit zit het woord spirit en in het woord spirit het woord inspiratie. Inspiratie voor het maken van een schilderij of een tekst. Er gebeurt iets in het bewustzijn van de kunstenaar om tot een bepaald product te komen."

fotografie: David Vroom

WORKSHOP #2      Decolonizing dance
In this workshop you are invited to develop a personal and communal understanding of ancestry rooted in spiritual practices of meditation, writing, body movement, dance, multi-sensorial stimulation, altar making, and group talks. The aim is to create a decolonial safer space where we can develop an understanding of what communal healing could look like in a society that is continuously coming into existence through colonialism. The history and reality of different people who were forced to migrate still exist in systems today, in which people are being marginalized, oppressed and excluded.

You will be prepared with exercises that are inspired by Butoh, Body Weather, Gnawa and Zar, bringing us to bodies that do not exist anymore, the soul inside of us, towards the politicized body in which we exist. We explore how our bodies relate, and how the transcendental exists within the presence of a group. We will work on a consciousness of how to get into this state and find your own path towards controlling or letting go. 

This workshop will center Queer, Black/Brown, Indigenous, People of Color, but is open to anyone being mindful of the experiences of QBIPOC being centred. No prior experience is required, but it is in your own advantage if you identify yourself with the fight for decolonization. Before the workshop you are requested to conduct short homework assignments in order to collect writings through which you meditate on the relationship with your ancestors, and to collect elements for your personal altar.

Over Fazle Shairmahomed
Fazle Shairmahomed creates decolonizing rituals, performance art and dance. Their work is rooted in ancestral work and intersectional activism. Through the urgency of community building their work creates spaces in which different communities are invited to nurture conversations around colonialism and the ways in which it has impacted our histories and the ways in which it exists today. The multi-sensorial approach in their work also challenges the ways in which we perceive the world around us through themes such as death, rebirth, ancestry, belonging, colonial histories and healing. Since 2013 they are also one of the member of CLOUD danslab, an artist-run dance studio which supports research and practice of dance, movement and performance art in the Hague. 

fotografie workshop: Yudit van der Made 
fotografie profiel: Gregor Servais

Lunch: Pom en Bojo door Justin
Vijf jaar geleden sloot Justin zijn eetzaakje in Suriname en vertrok voor de liefde naar Rotterdam. De afgelopen jaren hield hij zich bezig met andere mooie dingen maken, koken deed hij vooral thuis. Na een vakantie in Suriname afgelopen zomer en de herbeleving van de smaken daar, besefte hij dat hij deze passie weer wil delen. Nu met twee authentieke gerechten uit zijn geboorteland: Pom en Bojo.

Hoe creëren we gezamenlijk een omgeving van acceptatie en gelijkheid? ‘The truth is, no one of us can be free until everybody's free’ in deze woorden van wijsheid legt Maya Angelou intersectionaliteit uit in een notendop.

Tijd: 10:00 - 17:00 uur.

Tijdens de tweede editie van de MAASterclass op vrijdag 17 februari gaan we het thema intersectionaliteit onderzoeken. Onze gasten waarvan en waarmee we mogen leren zijn Aminata Cairo Ph.D. (speaker, scholar, storyteller), Clarice Gargard (journalist, columnist, programma- en filmmaker en schrijver) en Maartje Reggin (disability justice activist & advisor anti-ableism and accessibility).

Wat is intersectionaliteit?
Intersectionaliteit is een metafoor om te kunnen begrijpen dat er verschillende lagen zijn in ongelijkheid. Zo is er ongelijkheid op het gebied van geslacht, gender, seksualiteit, ras, klasse, religie, gezondheid, bezit, leeftijd en meer. Deze elementen kunnen zich opstapelen en obstakels creëren. Bij intersectioneel denken, leren we zien hoe al die verschillende onderdelen een identiteit beïnvloed en hoe deze intersectionele condities invloed hebben op hoe jij wordt gezien en hoe jij wordt benaderd.

De uitsluiting ervaringen van etnische minderheids vrouwen bijvoorbeeld zijn méér dan de optelsom van etniciteit plus seksediscriminatie. Ook onze seksuele oriëntatie en de ‘outing’ hiervan kan onze kansen vergroten of verkleinen om onze weg te vinden in deze samenleving.

Door bewust te worden van al deze intersectionele condities ontstaat er begrip en ruimte om nieuwe oplossingen te formuleren voor maatschappelijke problemen op alle plekken in de samenleving. In een klas, in een school, in een theater in een wijk etc. En zo wordt de vrijheid van de gemarginaliseerde groepen vergroot.

Goed om te weten
Deze MAASterclass-editie is in het Nederlands. Zou je het prettig vinden als er ook een gebarentolk aanwezig is? Of wil je de masterclasses volgen in het Engels of liever in een andere taal? We bespreken graag de mogelijkheden. Je kunt een berichtje sturen naar cultuureducatie@maastd.nl.

fotografie: RvdA for Stedelijk Amsterdam X Clarice 

Over Clarice Gargard
Clarice Gargard is journalist, schrijver, filmmaker en medeoprichter van Lilith Magazine en Lilith Agency. Ze werkt(e) voor VPRO, BNNVARA, Vrij Nederland, de Correspondent en was columnist voor het NRC. In 2019 won Daddy and the Warlord, de documentaire over haar vader en de Liberiaanse burgeroorlog een Gouden Kalf en was ze VN Vrouwenvertegenwoordiger. Ze schreef het boek Drakendochter over Liberia, haar familiegeschiedenis en migratie. In 2022 kwam haar film Ga terug en haal het uit over de tijdloosheid van zwart verzet in Nederland, Suriname en Curaçao nav Black Lives Matter. Ga terug en haal het  is een productie van Tomtit Film & VPRO en is tot stand gekomen met steun van CoBO, Stichting Democratie en Media, AFK, VSBfonds. Vanuit deze fondsen is er namelijk een impact-traject aan verbonden, hebben we clips kunnen maken is het een mogelijkheid om de film en/of de losse impact-clips kosteloos te vertonen. Clarice heeft tevens verschillende prijzen gewonnen voor haar baanbrekend werk waarbij ze journalistiek, kunst en maatschappijkritiek combineert.

Over Aminata Cairo
Aminata Cairo is an anthropologist, psychologist, educator, storyteller, “love-worker”. She is an independent consultant “who works with people”. She is the former lector of Inclusive Education at The Hague University of Applied Sciences. She was the first and only lector of African descent in the Netherlands. Since 2022 she is the Lector (research professor) of Social Justice and Diversity in the Arts at the Amsterdam University of the Arts.

Born and raised in the Netherlands to Surinamese parents, she left for the US to pursue her college education. She obtained Master’s Degrees in Clinical Psychology and Medical Anthropology and a Ph.D. in Medical Anthropology. As an international woman of color she experienced firsthand the challenges of diversity and inclusion. In her applied anthropological work with students, education and community organizations she has continually strived to promote inclusion at both the academic and the community level. She received the International Education Faculty Achievement Award and the Martin Luther King Jr. Humanitarian award at Southern Illinois University Edwardsville in 2013 for her efforts. In 2016 she received the Honorary Order of the Palm, a state decoration by the Government of Suriname for her contribution to culture. She is particularly interested in using her academic, artistic and community skills to support, honor and celebrate the voices and stories unheard, overlooked, silenced and marginalized.

Her work is exemplified in her book: Holding Space: A Storytelling Approach to Trampling Diversity and Inclusion (2021).

Over Maartje Reggin
Maartje Reggin-de Winter is full time disabled that hustles on the side. Her side hustles include being a freelance museum guide, advising the cultural sector on anti-ableism and accessibility, being a disability justice activist and a dedicated pet parent. 

While struggling to finish her art degree because of chronic illness, she became involved with Feminist Against Ableism, an intersectional disability justice collective. Next to providing her with a supportive crip family, they also taught her a lot about advocacy and accessibility. Now she shares that knowledge with the cultural sector in creative and practical ways, to make anti-ableism part of institutional, personal and professional practices.